Dünyanın en zengin insanı Elon Musk, ABD Başkanı Donald Trump tarafından oluşturulan Hükümet Verimliliği Departmanı’nın (DOGE) başına getirilmişti. ABD basınına yansıyan haberlere göre, Trump yönetimi Musk liderliğindeki DOGE’ye federal ödeme sistemine erişim yetkisi verdi. Yıllık 6 trilyon dolarlık devasa bir bütçenin yönetildiği bu sistem, milyonlarca Amerikalının kritik kişisel verilerini de içeriyor.
Bu gelişme, Hazine Bakanlığı ve ABD Uluslararası Kalkınma Ajansı (USAID) gibi devlet kurumlarında büyük bir direnişle karşılaştı. İddiaya göre, bu duruma itiraz eden bazı bürokratlar izne çıkarıldı veya görevlerinden ayrılmak zorunda bırakıldı.
DOGE: WASHİNGTON’DA YENİ GÜÇ MERKEZİ
Trump yönetiminin Musk’ı DOGE’un başına getirmesi, hükümetin federal harcamalarını kısma hedefiyle ilişkili. DOGE, ABD’nin bütçesini verimli kullanmayı amaçlayan bir departman olarak lanse edilse de, birçok kişi bunun Beyaz Saray’ın finansal işlemler üzerinde daha fazla doğrudan kontrol sağlamaya yönelik bir adım olduğuna inanıyor.
DOGE’ye Silikon Vadisi’nden birçok uzmanın dahil edilmesi, Musk’ın kendi çevresinden yetenekleri Washington’a taşıdığına işaret ediyor. Ancak bu durum, hükümetin geleneksel finansal işleyişine alışkın olmayan teknoloji yöneticilerinin trilyonlarca dolarlık bir sistem üzerinde kontrol sahibi olmasıyla ilgili soru işaretleri yaratıyor.
HAZİNE VE USAID’DE İTİRAZLAR YÜKSELİYOR
Trump yönetiminin DOGE’yi doğrudan federal ödeme sistemine bağlaması, ABD Hazine Bakanlığı’nda önemli tepkilere yol açtı. New York Times’a göre, yıllardır Hazine’de çalışan ve ödeme sistemlerinin güvenliğinden sorumlu olan David Lebryk, DOGE’un bu sisteme erişimine direnmesi nedeniyle önce idari izne çıkarıldı, ardından emekliye ayrıldı.
Benzer şekilde, USAID de büyük bir sarsıntı yaşadı. USAID’den iki üst düzey yetkili, DOGE ekibinin güvenlik prosedürlerini ihlal ettiğini ve ulusal güvenlik açısından risk oluşturduğunu belirterek itiraz etti. Ancak bu yetkililer de izne çıkarıldı. Washington Post’un haberine göre, USAID'in faaliyetleri tamamen durduruldu ve ajansın sosyal medya hesapları bile devre dışı bırakıldı.
ELON MUSK: USAID ‘ŞEYTANİ’, HAZİNE ÇALIŞANLARI ‘YASA DIŞI HAREKET EDİYOR’
Musk, konuyla ilgili sosyal medya platformu X’te yaptığı paylaşımlarda USAID için “şeytani” ifadesini kullanırken, Hazine çalışanlarının çalıştıkları her saat yasaları ihlal ettiğini öne sürdü. Musk’ın iddialarına göre, federal ödeme sistemine müdahale edilmesinin amacı, harcamaları daha şeffaf ve verimli hale getirmek.
Ancak birçok uzman, bu adımın, ABD hükümetinin mali sistemine gereksiz bir siyasi müdahale getireceğini ve büyük riskler taşıdığını düşünüyor.
ÖDEME SİSTEMİ VE 6 TRİLYON DOLARLIK BÜTÇE
DOGE’un erişimine açılan federal ödeme sistemi, ABD hükümetinin yıllık yaklaşık 6 trilyon dolarlık harcamalarını yönetiyor. Bu sistem:
- Sosyal güvenlik ödemelerini gerçekleştiriyor,
- Kongre tarafından onaylanan harcamaları yürütüyor,
- Devlet çalışanlarının maaşlarını ödüyor,
- Gizli ve uluslararası harcamaları yönetiyor.
Ekonomistler, bu kadar büyük ölçekli bir ödeme sistemine doğrudan bir siyasi figür veya özel sektör liderinin müdahale etmesinin finansal istikrara zarar verebileceğini savunuyor.
SENATÖR WYDEN UYARDI: ABD EKONOMİSİ BÜYÜK ZARAR GÖREBİLİR
Oregon eyaletinden Demokrat Senatör Ron Wyden, DOGE’un federal ödeme sistemine erişiminin yaratabileceği riskleri vurgulayarak şunları söyledi:
“Bu ödeme sistemleri bir hatayı kaldırmaz. Bu sistemlere yönelik siyasi müdahaleler ABD ekonomisine büyük zarar verebilir. Yanlış yönetim, hükümetin güvenilirliğini sarsabilir ve ülkemize olan inancı zedeleyebilir.”
Wyden, Trump yönetiminin bu hareketinin, mali sistemin siyasileştirilmesine yol açabileceğini ve ekonomik dengeleri bozabileceğini savundu.
DOGE, GİZLİ BELGELER İÇİN ERİŞİM Mİ İSTİYOR?
Bir diğer tartışma konusu ise DOGE yetkililerinin, ulusal güvenlik açısından kritik bilgiler içeren yüksek güvenlikli tesislere erişim talep etmesi.
Washington Post’un haberine göre, Trump yönetimi bu talebi reddeden iki üst düzey USAID yetkilisini görevden aldı. Uzmanlar, federal ödeme sistemine erişimin yanı sıra, gizli belgelerin tutulduğu tesislere giriş yetkisi istemenin ciddi bir güvenlik tehdidi oluşturabileceğini belirtiyor.
