19 Mart’ta İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanı Ekrem İmamoğlu’nun gözaltına alınıp tutuklanmasıyla başlayan siyasi belirsizlik, Türkiye finans piyasalarında ciddi bir sarsıntıya yol açtı. Bu süreçte küresel piyasalarda yükselen tarife risklerinin de etkisiyle, TL varlıklarda hem yerli hem yabancı yatırımcıların net çıkışı hızlandı. Merkez Bankası ve BDDK’nın haftalık verileri, üç haftalık dönemde sermaye hareketlerinde dikkat çeken bir yön değişimini ortaya koydu.
YABANCIDAN 6,5 MİLYAR DOLARLIK TL VARLIK ÇIKIŞI
Merkez Bankası’nın haftalık menkul kıymet istatistiklerine göre, 19 Mart’tan 4 Nisan’a kadar geçen üç haftalık süreçte yabancı yatırımcıların TL cinsi varlıklarda net satışı 6 milyar 489 milyon dolara ulaştı. Bu dönemde yabancılar, özellikle devlet iç borçlanma senetlerinde (DİBS) yoğun satışlar gerçekleştirdi.
-
21 Mart haftasında 439,5 milyon dolar
-
28 Mart haftasında 2 milyar 388 milyon dolar
-
4 Nisan haftasında ise 2 milyar 19 milyon dolarlık satış yapıldı.
Toplamda tahvil satışları 4 milyar 847 milyon dolara ulaşırken, hisse senedi piyasasındaki çıkış da 1 milyar 540 milyon doları buldu.
Yabancı yatırımcılar aynı dönemde 57,3 milyon dolarlık özel sektör tahvili de elden çıkardı.
YABANCI PAYI ÜÇ HAFTADA SERT GERİLEDİ
İBB’ye yönelik operasyon öncesi, 14 Mart haftasında devlet tahvillerindeki yabancı payı %10,78 düzeyindeydi. Ancak satışlarla birlikte bu oran hızla düşerek:
-
21 Mart’ta %10,03’e,
-
28 Mart’ta %8,6’ya,
-
4 Nisan haftasında ise %7,5’e geriledi.
Bu oran, Temmuz 2024’ten bu yana görülen en düşük seviyeler arasında yer aldı.
Yabancının hisse senedi stoku da bu dönemde azalarak 29,2 milyar dolardan 28,4 milyar dolara düştü. DİBS stoku ise 15,8 milyar dolardan 13,9 milyar dolara geriledi.
YERLİNİN DÖVİZE YÖNELİMİ GÜÇLENDİ: 9 MİLYAR DOLARA YAKIN ARTIŞ
Aynı dönemde, yurtiçi yerleşiklerin döviz mevduatında da dikkat çekici bir artış kaydedildi. Merkez Bankası’nın haftalık para ve banka istatistiklerine göre, parite etkisinden arındırılmış şekilde:
-
Gerçek kişilerin döviz mevduatı üç haftada 3 milyar 494 milyon dolar,
-
Tüzel kişilerin döviz mevduatı ise 5 milyar 291 milyon dolar arttı.
Toplamda, yerli yatırımcıların döviz pozisyonunda 8 milyar 786 milyon dolarlık artış yaşandı.
Bu eğilim, yerli yatırımcının TL yerine döviz varlıklarına yöneldiğine ve artan siyasi belirsizlik karşısında güvenli liman tercihini dövizden yana kullandığına işaret ediyor.
KKM’DE GERİLEME YAVAŞLADI, MEVDUATTA DÜŞÜŞ
Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu (BDDK) verilerine göre, 4 Nisan haftasında kur korumalı mevduat (KKM) hacmi 14,1 milyar TL gerileyerek 744,3 milyar TL'ye indi. KKM’nin toplam mevduattaki payı da %3,55’e düştü.
Aynı haftada bankacılık sektörünün toplam mevduatı 145 milyar lira azalarak 20,9 trilyon liraya inerken, kredi hacmi 151 milyar lira artarak 17,7 trilyon liraya ulaştı.
Tüketici kredileri 2,18 trilyon TL’ye, taksitli ticari krediler 2,52 trilyon TL’ye çıktı. Kredi kartı borçları da 1,97 trilyon TL’yi aşarak artışını sürdürdü.
MERKEZ BANKASI REZERVLERİ GERİLİYOR: SWAP HARİÇ KAYIP 34,3 MİLYAR DOLAR
Ekonomim'den Şebnem Turhan'ın haberine göre; TL varlıklardan çıkış sürecinde Merkez Bankası’nın döviz rezervleri de ciddi oranda geriledi. 4 Nisan haftasında TCMB'nin net uluslararası rezervleri bir önceki haftaya göre 7,4 milyar dolar azalarak 48 milyar dolara düştü.
14 Mart’taki seviye olan 73,9 milyar dolardan bu yana üç haftada toplam kayıp 25,2 milyar dolar olarak kaydedildi. Swap hariç net rezervler, aynı dönemde 65,4 milyar dolardan 31,1 milyar dolara gerileyerek 34,3 milyar dolarlık düşüş yaşadı.
TCMB'nin toplam rezervleri ise 2,25 milyar dolar azalarak 154,2 milyar dolara indi. Bu düşüşte 2,77 milyar dolarlık döviz rezervi kaybı, altın rezervlerindeki 520 milyon dolarlık artışla kısmen dengelendi.
