Türkiye Cumhuriyeti Merkez Bankası (TCMB), 2023’ün ilk yarısında mevduatta liralaşma hedefini yüzde 50’den yüzde 60’a yükseltmişti. Bu hedef doğrultusunda bir ‘ödül-ceza sistemi’ de devreye sokuldu. Bankalar son dönemde bahsedilen TL hedeflerini tutturmak için mevduat faizlerini yükseltmeye başlamıştı. Bankacılar, sırf hükümetin düşük faiz uygulamasının devamlılığını sağlayabilmek için getirilen bu düzenlemelerin sektörün işleyişini bozduğunu söylüyor.
Geçen yıl yüzde 50 hedefini tutturan bankalar henüz yeni hedefin altında. Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu (BDDK) verilerine göre 10 Şubat haftası itibariyle bankacılık sektöründe TL mevduat oranı yüzde 55,52 seviyesinde. Yerli özel mevduat bankalarında bu oran yüzde 53,1’de kaldı. Buna ilave olarak, kur korumalı mevduatta (KKM) faiz üst sınırının kaldırması işleri karıştırdı.
'DOLAR VE EURO GETİRENE YÜKSEK FAİZ'
Dövizden dönüşlerde KKM faizi yüzde 18’lere kadar çıkabiliyor. Buna dolara verilen faiz de eklenince, oran toplamda yüzde 25’e kadar çıkabiliyor. Ekonomim’den Şebnem Turhan’ın haberine göre iki bankacılık kaynağının aktardığına göre döviz dönüşümlü KKM hesaplarında büyük bir rekabet söz konusu. Özellikle tüzel kişilerin yüksek hacimli döviz dönüşümleri bankaları yeni formüller bulmaya itti. Dolar veya euro mevduatını getiren müşterilere yüksek oranlı faizler uygulanıyor.
100 DOLAR GETİREN YIL SONUNDA 125 DOLAR ALIYOR
Bankacılar rekabeti şöyle anlattı:
“Müşteri 100 dolar getirdiğinde öncelikle ona yıllık yüzde 8 dolar faizi sözü veriliyor. Bu, yıl sonunda 100 doların 108 dolar olacağını garantiliyor. Ardından 100 dolar TL’ye dönüştürülerek KKM yapılıyor ve yüzde 18 KKM faizi uygulanıyor. Bu da 100 doların yıl sonunda dolar/TL kuru 18,87 seviyesinden hesaplandığında alacağı 340 liralık faizle birlikte 2227 liraya ulaşması anlamına geliyor. Dolara çevrildiğinde yine 18,87 dolar/TL kuru baz alındığında müşteri KKM dönüşünde 117 dolar elde ediyor. Bir de bankanın 8 doları da garanti ettiği düşünüldüğünde müşteri tüm bu mevduattan 125 dolar kazanıyor. Yani yıllık dolar mevduatı faizi yüzde 25’e ulaşmış oluyor.”
