Türkiye İstatistik Kurumu'nun (TÜİK), gelir eşitsizliği göstergesi olan GINI katsayısında yine değişikliğe gitti. Ünlü ekonomist Uğur Gürses, sosyal medya hesabından yaptığı paylaşımda TÜİK'in yaptığı değişiklikleri eleştirdi.
Gürses, 2024 Ocak ayında açıklanan 2022 yılı GINI katsayısı verisinin 0.433’ten 0.42’ye düşürüldüğünü belirterek, bu revizyonun neden yapıldığına dair herhangi bir açıklama yapılmamasını eleştirdi.
'REVİZYON VAR, AÇIKLAMA YOK'
Gürses, paylaşımında şu ifadeleri kullandı:
"Gelir eşitsizliği göstergesi olan GINI katsayısı, bugün açıklanan 2023 verilerine göre 2021'den bile iyi çıkmış (!) Bu nasıl olmuş, merak ediyorum. İlginç olan, 2024 Ocak ayında açıklanan 2022 verisi katsayısı sessiz sedasız 0.433'ten 0.42'ye çekilmiş. (Yani 'eşitsizliği azaltıcı' yönde). Hiçbir revizyon açıklaması da yok. Siyasetçilere laf yetiştiren TÜİK yönetimi kamuoyunu muhatap alıp şeffaf davransa iyi olur."
GINI KATSAYISI NEDİR VE NEDEN ÖNEMLİDİR?
GINI katsayısı, gelir eşitsizliğini ölçmekte kullanılan bir göstergedir. Katsayının 0’a yaklaşması gelir dağılımında eşitliğin arttığını, 1’e yaklaşması ise eşitsizliğin büyüdüğünü ifade eder. Gürses’in eleştirdiği nokta, 2022 yılına ait daha önce açıklanan 0.433 değerinin revizyon yapılmadan 0.42’ye çekilmesi ve 2023 verisinin 0.413 ile açıklanması oldu. Bu durum, TÜİK’in şeffaflık ve hesap verilebilirliği konusundaki tutumunu yeniden tartışmaya açtı.
2023 VERİSİ TARTIŞMA YARATTI
TÜİK'in 2023 yılı için açıkladığı 0.413’lük GINI katsayısı, 2021’in bile altında bir değer göstererek gelir eşitsizliğinde iyileşme olduğunu öne sürdü. Ancak Gürses, ekonomik krizin etkisinin derinleştiği bir dönemde böyle bir iyileşmenin açıklanabilir olup olmadığını sorguladı.
AMUOYUNDAN ŞEFFAFLIK ÇAĞRISI
Gürses’in paylaşımı, sosyal medyada geniş yankı buldu. Kullanıcılar, TÜİK'in gelir eşitsizliği gibi önemli bir konuda revizyon yaparken gerekçelerini açıklaması gerektiğini belirtti. Ekonomi uzmanları da verilerin uluslararası standartlara uygun olarak açıklanmasının önemine dikkat çekerek, kamuoyunun güvenini sağlamak için daha fazla şeffaflık çağrısında bulundu.
